การทำการประมงโดยใช้ยาเบื่อ

ยาเบื่อ
ยาเบื่อ เป็นสารเคมีที่ถูกลักลอบนำมาใช้เบื่อปลามานานแล้วแต่ไม่แพร่หลาย ผู้ขายมักแอบขายแก่ลูกค้าประจำ ถ้าคนอื่นจะไปซื้อต้องนำใบสั่งด้วยลายมือหรือลายเซ็นจากลูกค้าประจำไปซื้อที่แหล่งขายเท่าที่สำรวจพบยาเบื่อมี 3 ชนิด คือ
1) ชนิดเป็นเม็ดสีขาวกลม ๆ คล้ายลูกเหม็น แต่ใหญ่กว่า คือมีเส้นผ่าศูนย์กลางราว 1.5 นิ้ว ชาวบ้านจะเรียกว่ายาฆ่าแมลง หรือยาฆ่าปลวก บางพื้นที่จะใช้ยาเบื่อชนิดนี้ฉีดไล่แมลงในพืชผัก โดยใช้อัตราน้ำ 1 ปี๊บต่อยาเบื่อ 1 เม็ด จึงสามารถหาซื้อยาเบื่อได้ตามร้านขายเครื่องมือเกษตรทั่วไป เม็ดละ 10 บาท ชาวบ้านบางคนกล่าวว่ายาเบื่อชนิดเป็นสารประเภทไซยาไนท์
2) ชนิดเป็นแป้งสีขาว
3) ชนิดเป็นเม็ดสีขาว รูปร่างและขนาดคล้ายกับยาพาราเซตามอล
อุปกรณ์
เรือประมง อาจไม่ใช้เรือ หรือใช้เรือพาย หรือหางยาว หรือเรืออวนรุน
วิธีทำการประมง จากการสำรวจพบว่ามีการใช้ยาเบื่อ 6 วิธีคือ
1) ใช้ยาเบื่อในเขตพื้นที่จำกัด เช่น หนองน้ำ บ่อปลา วิธีนี้ยาเบื่อจะตกค้างอยู่ในแหล่งน้ำราว 4-5 วันจึงจะจางหมดไป จึงต้องกันวัวควายและคนอย่าให้มาใช้น้ำในพื้นที่จำกัด ยาเบื่อ 1 เม็ดสามารถใช้ได้ในพื้นที่ประมาณ 10 ตารางเมตร ลึก 1 เมตร ปลาจะลอยขึ้นเหนือน้ำเมื่อจับปลาแล้วต้องรีบนำมาเปลี่ยนน้ำขังทันที วิธีนี้พบมากบริเวณทะเลสาบสงขลา โดยเฉพาะเขตตอนบนแถบทะเลน้อยซึ่งเป็นน้ำจืด
2) ใช้ยาเบื่อในพื้นน้ำที่โล่ง ในลำคลอง รวมทั้งในทะเล ผู้ลักลอบทำอาจละลายยากับน้ำไว้ในท้องเรือ แล้ววิดลงน้ำ หรือใส่ยาไว้ที่กระเป๋ากางเกงหรือชายพก แล้วลงไปในน้ำให้ยาละลาย เมื่อปลาขึ้นเหนือน้ำก็จะจับ บางที่ใช้ยาเบื่อในกองหิน เพื่อไล่ลูกปลาเก๋าออกมาแล้วจับด้วยมือ เพื่อมาขายให้ผู้นำไปเลี้ยงต่อ วิธีนี้พบมากแถบพังงา
3) ใช้ยาเบื่อซาวเหยื่อโรยให้ปลากิน เมื่อปลาเมาก็จะโผล่มาให้จับ เหยื่อที่ใช้ เช่น กุ้ง ลูกปลา โดยเฉพาะใช้จับลูกปลาเก๋าเพื่อนำไปขายให้กับผู้ที่จะนำไปเลี้ยงต่อ วิธีนี้พบแถบจังหวัดตรัง
4) ใช้ยาเบื่อร่วมกับอวน พบได้หลายรูปแบบ เช่น
- ใช้อวนล้อมกอผักตบชวาหรือสาหร่ายแล้ววางอวน จากนั้นวางยาเบื่อไล่ปลาให้หนีมาชนอวน ซึ่งพบแถบทะเลสาบสงขลา
- ใช้อวนล้อมกองหินแล้ววางยาไล่มาให้ชนอวน
- ใช้ยาเยื่อในคลองแล้ววางอวนดักไว้ท้ายน้ำพบแถบจังหวัดตรัง
- ใช้อวนล้อมซั้งแล้ววางยาไล่ปลาให้มาชนอวน เช่น แถบทะเลสาบสงขลาตอนล่าง
- ใช้ยาเบื่อร่วมกับอวนตาถี่บริเวณชายฝั่ง โดยวางยาไล่ปลาจากชายฝั่งให้มาติดอวน พบมากที่จังหวัดตรัง
5) ใช้ยาเบื่อร่วมกับอวนรุน ใช้บริเวณลำคลอง โดยจะใส่ยาไว้ที่ก้นของถุงอวนรุน ล่องเรือลงตามน้ำ แล้วแล่นเรือคืนกลับทวนน้ำไป ปลาที่หนียาเบื่อจะเข้ามาติดอวนรุนจำนวนมาก วิธีนี้พบที่จังหวัดสตูล
6) ยาเบื่อชนิดเป็นเม็ดสีขาว ที่มีรูปร่างและขนาดคล้ายกับยาพาราเซตามอล พบว่ามักใช้เบื่อบริเวณแนวปะการังช่วงน้ำตาย คือ ประมาณช่วงขึ้น 4-12 ค่ำและแรม 4-12 ค่ำ จะร่วมกันทำ 4-5 คน เริ่มวางยาเบื่อในช่วงน้ำลง แล้วไปดำเก็บปลาตอนน้ำขึ้นโดยใช้สนอร์เกิล ยาเบื่อชนิดนี้มีความรุนแรงจนทำให้ปะการังบริเวณนั้นตาย จนกลายเป็นสีดำ พบมากที่จังหวัดตรัง
เนื่องจากปลาที่ได้จากการใช้ยาเบื่อมักจะเสียเร็ว ประกอบกับถ้านำปลาที่ได้ไปขายหรือบริโภคทันทีอาจเป็นอันตรายแก่คนได้ ดังนั้นจึงต้องเก็บปลาที่ได้ไว้ระยะหนึ่ง วิธีการเก็บปลาคือจะใช้น้ำอัดลมสไปรท์ 1 ลิตรผสมกับยาทัมใจ 4 ซอง เติมน้ำเปล่าลงไป แล้วนำไปรดปลาได้ 100 กิโลกรัม วิธีนี้จะใช้น้ำแข็งไม่มากนัก สามารถเก็บปลาไว้ได้ 3-5 วัน
แหล่งทำการประมง จะขึ้นอยู่กับวิธีที่ใช้ยาเบื่อดังที่กล่าวไปแล้ว
จังหวัดที่พบ ทะเลสาบสงขลา พัทลุง สงขลา ตรัง สตูล พังงา
ระยะเวลาทำการประมง ทำได้ตลอดปี โดยเฉพาะช่วงน้ำลดในทะเลสาบสงขลา
ลักษณะการทำลายล้าง
- ทำลายสัตว์น้ำขนาดเล็ก สัตว์วัยอ่อน และสัตว์น้ำทุกชนิด
- ทำลายสิ่งแวดล้อม
- ทำลายไข่สัตว์น้ำ เช่น ไข่ปลาไหล- เป็นอันตรายต่อผู้ใช้ยาเบื่อและผู้บริโภคปลา